Çocuklar akranlarından çektiği kadar hiçbir şeyden çekmedi……

Akran zorbalığı, bir kişinin ya da grubun, bir kişiyi ya da grubu olumsuz anlamda etkileyecek şekilde sözel, fiziksel veya sosyal saldırganlık içine girerek (lakap takma, tehdit etme, usandırma, itme, vurma vb.) farklı zaman dilimleri içinde tekrarlı olarak kaba güç kullanmasıdır.

Gerek ana okul döneminde gerekse lise yıllarında her yaş grubunda görülebilmektedir. Yapılan çalışmalarda akran zorbalığına maruz kalma oranları %8-40 arasında değişmektedir. Zorbalık fiziksel bir eylem olarak görülebildiği gibi, lakap takma, dalga geçme şeklinde sözel de olabilir. Akran zorbalığının hedefi olan çocuklarda aşırı kızgınlık ve duygusal stres görülmekte ve bu davranışlar zorbalık davranışı gösteren çocukları tahrik ettiği için sürekli bir hedef haline getirir. Bu zorba davranışlar, kurban çocuklarda davranışsal ve duygusal sorunlar oluşturmaktadır.

Bir çocuk neden akranına zorbalık gösterir?

1-Arkadaşına baskı yaparak, kendisini diğer arkadaşları arasında üstün görmek istediği için,

2-Çözüm yolu olarak baskı unsurunu gördüğü için.

3-Kurbana gösterdiği baskıyı, kurbanın hak ettiğini düşündüğü için.

Zorba davranışların görülme şekli 

1-Fiziksel zorba davranışlar;

İtmek, çelme takmak, tükürmek, saç çekmek, tokat atmak, tekme vurmak, yumruk atmak, tırmalamak, zor kullanarak eşyasını almak

2- Sözel zorba davranışlar;

Lakap takmak, alay etmek, dalga geçmek, onurunu zedeleyecek sözler söylemek, hakaret etmek, dedikodu çıkarmak, tehdit etmek ve küfür etmek

3-Duygusal zorba davranışlar;

Konuşmamak, yalnız bırakmak, dışlamak, ağır işler yaptırmak,

Etkinliklere dahil etmemek, yardım etmemek

Bir çocuğun zorba davranışlara maruz kaldığı nasıl anlarız?

• Çocuk için bu durum bir stres kaynağıdır, çocuğun özgüveninde azalma görülebilir.
• Yaşadığı bu durumdan dolayı mutsuzdur, üzgün görünür.
• Sosyal ilişkileri bozulabilir,
• Çocuk, zorbalık davranışının hedefi olmaktan nasıl kurtulacağına dair düşüncelerle meşguldür, kendini derslere adapte edemez. Bu yüzden ders başarısında düşme görülebilir.
• Tekrar aynı davranışa maruz kalacağına dair endişeler görülür. Kaygılanır
• Tekrar aynı davranışa maruz kalmamak için okula gitmeyi reddedebilir.
• Okula karşı isteksizlik, soğuma görülebilir. Okula gitmeye hazırlık yaparken yavaş hareket eder. Ayakları geri geri gider. Gitmek istemez.
• Okul fobisi görülebilir.

Akran zorbalığında adım adım nasıl bir yol izlenmelidir?

1-Akran zorbalığını önlemek için, öncelikli hedef çocuklara daha ilk yaşlardan itibaren önce evde anne ve babalar olmak üzere, okul döneminde ise sınıf öğretmenleri ve rehberlik hizmetleri tarafından toplumsal kurallar ve ahlaki değerler öğretilmeli. Çocuklar sevilen kişileri rol-model alırlar. Bu yüzden her ebeveyn kendini çocuğuna uygun bir rol model olarak sunmalı. Yani evde yaşanan bir sorun şiddete başvurulmadan çözülmeli. Unutmayalım ki değişime önce kendimizden başlamak gerekir.

2- Ebeveyn olarak, okul ile işbirliği içinde olunmalı, okuldaki durumu ile ilgili belli zaman dilimlerinde bilgiler alınmalı,

3- Çocuğunuzla sürekli konuşun, anlattığı yaşadığı olayları önemseyin, duygularını paylaşmasına izin verin. Her koşulda yanında olduğunuzu ve ona değer verdiğinizi hissettirin.

4- Dürüst olmak, güvenilir olmak, yalan söylememek, başkasının eşyasına izinsiz dokunmamak, izin istemek, yeri geldiğinde özür dilemek gibi ahlak kurallarını öğretmek gerekir.

5- Okul kurallarına uymak, sıra bekleyebilmek, davranışlarını kontrol edebilmek gibi birtakım davranış kurallarını öğretmek gerekir.

6- Okullarda denetleme sistemlerinin olması gerekir. Gerek teknolojik birtakım makinelerle (kamera sistemleri, dedektörler vs), gerekse okul içinde güvenlikten sorumlu kişilerle uygun denetim sağlamak gerekli.

7- Zorbalık davranışına maruz kalan çocuk, durumu anne-babasına, öğretmenine ya da güvendiği birine hemen söylemelidir. Zorbalık davranışına tanıklık eden kişi de aynı şekilde derhal durumu öğretmeni ya da güvenilir ulaşabileceği biriyle paylaşmalıdır